Bespaar miljoenen euro’s door borstvoeding!

Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) berekende dat de gezondheidszorg 50 miljoen euro kan besparen wanneer alle baby’s zes maanden borstvoeding zouden krijgen. Dankzij borstvoeding lopen kinderen namelijk minder risico op infecties van het maagdarmkanaal en op middenoorontsteking. Op latere leeftijd zijn ze beter beschermd tegen overgewicht en een hoge bloeddruk. Borstvoeding leidt tot een betere ontwikkeling van de hersenen en de motoriek, en beschermt waarschijnlijk ook tegen eczeem, astma en wheezing. Moeders die gedurende geruime tijd borstvoeding geven, lopen minder kans op reumatoïde artritis, borst- en eierstokkanker (chartervoorborstvoeding.nl).

Een dergelijke berekening gebeurde nog niet op Belgisch niveau, hetgeen betreurenswaardig is in het kader van de huidige begrotingsbesprekingen. Niet alleen omwille van de gezondheid van moeder en kind, maar ook wat betreft de kosten van de gezondheidszorg zou België er baat bij hebben borstvoeding volop te ondersteunen. Dit gebeurt nu wel, maar in te beperkte mate. Zo is de veertigste week van het jaar de week van de borstvoeding, met als bedoeling borstvoeding te promoten. Gezien de voordelen van borstvoeding is het terecht zo dat vrouwen aangeraden wordt om hun baby’s gedurende de eerste zes maanden enkel borstvoeding te geven en dat de reclame voor kunstvoeding voor pasgeborenen aan strenge regels moet voldoen.

Maar de promocampagnes voor borstvoeding dreigen een ongewild effect te hebben. Vrouwen beginnen zich schuldig te voelen wanneer ze na hun zwangerschapsverlof weer aan het werk gaan en de borstvoeding afbouwen om over te schakelen op kunstvoeding. Het voelt alsof ze niet doen wat het beste is voor hun kind. Vrouwen die er daarentegen voor kiezen om werken en borstvoeding te combineren, komen onder zware tijdsdruk te staan. De handleidingen van kolfapparaten vermelden dat een flesje melk afkolven ongeveer 10 minuten tijd vraagt, maar bij vele vrouwen duurt dat al gauw meer dan een half uur. Voor mama’s met een baby die minimum drie flesjes per werkdag nodig heeft, neemt kolven dus veel tijd in beslag. Tijd die schaars is voor wie een fulltime job èn een baby heeft…

Om borstvoeding een eerlijke kans te geven, pleiten de Groenen voor een verlenging van het zwangerschapsverlof. Momenteel hebben Belgische vrouwen het kortste zwangerschapsverlof in heel de EU. Ze kunnen weliswaar borstvoedingsverlof opnemen, maar dit is in de meeste gevallen onbezoldigd en daarom geen optie voor veel jonge mama’s.

De verlenging van het zwangerschapsverlof moet gepaard gaan met een langer vaderschapsverlof. Want vaders die nu vaderschapsverlof opnemen worden te vaak scheef bekeken, alsof ze hun werk en carrière niet belangrijk genoeg vinden. Daarom zien veel vaders nu af van dit verlof.

Een langer zwangerschapsverlof moet ook zelfstandige vrouwen de kans bieden om langer borstvoeding te geven, mèt financiële tegemoetkoming. Hierbij kiezen zij zelf hoe lang zij die rust opnemen, met maximum hetzelfde aantal bezoldigde weken als bij de werkneemsters. Wanneer zij vroeger aan de slag gaan, kan een (door de overheid betaalde) kraamverzorgster heel wat werk uit handen nemen, zodat er tijd overblijft voor borstvoeding.

Dit voorstel stelt ouders en kind centraal. Het welzijn van ouders en kind primeert op het economisch belang. Toch hoeft een langer zwangerschapsverlof en vaderschapsverlof geen onoverkomelijk probleem te zijn voor de samenleving. Er zijn niet alleen de verminderde kosten voor de gezondheidszorg. Door het verlof van de kersverse ouders krijgt een jonge werknemer die hen vervangt de kans om ervaring op te doen. Voorbeelden uit het buitenland tonen daarenboven aan dat ouders die na de geboorte van hun kind langer thuisblijven, later minder afwezig zijn op het werk. Het kind is minder vaak ziek en de ouders zijn beter uitgerust na de aanpassing aan een nieuw gezinslid. Ze maken zich minder zorgen over hun kind, hetgeen de prestaties op de werkvloer ten goede komt. Ook op lange termijn werpt een latere onthechting tussen ouders en kind vruchten af: kinderen die thuis veel liefde en tijd krijgen van hun ouders, staan sterker in de samenleving. Zo is een verlenging van het zwangerschapsverlof en een verplicht vaderschapsverlof een voordeel voor de hele maatschappij.

Open brief aan de Vlaamse Milieu Maatschappij

Aan de directie van de Vlaamse Milieu Maatschappij

Geachte

 Van fijn stof weten we intussen dat het zowel op de korte als op de lange termijn zeer schadelijk is voor de gezondheid. Bij hoge concentraties fijn stof krijgen vooral ouderen, kinderen en astmapatiënten het moeilijk om te ademen. Op lange termijn blijft niemand gespaard van de gevolgen van fijn stof: het zou de levensduur van de Belg met dertien maanden verkorten. Dat komt doordat fijn stof zich bindt met giftige stoffen en deze tot diep in onze longen brengt, wat problemen met de luchtwegen veroorzaakt. Via de longen komen deze giftige stoffen in ons bloed terecht. Ze gaan bloedklonters vormen, en dat leidt tot aderverkalkingen. Sommige deeltjes binden zich met kankerverwekkende stoffen. Op die manier veroorzaakt fijn stof zelfs kanker.

We weten ook dat fijn stof ontstaat door verschillende factoren. De industrie leverde al veel inspanningen om de uitstoot aan fijn stof terug te dringen. Maar deze resultaten worden tenietgedaan doordat het verkeer, en vooral dieselmotoren, steeds meer fijn stof verspreiden. Terwijl Nederland dieselmotoren van zowel personenwagens als vrachtwagens uitrust met roetfilters en daar premies voor uitreikt, draalt Vlaanderen. Hier rijdt nochtans één op twee wagens op diesel.

De Europese Unie keurde een richtlijn goed die bepaalt dat het fijnstofgehalte per meetpunt jaarlijks slechts 35 dagen de norm mag overschrijden. De norm ligt vast op 50 microgram per kubieke meter, wat volgens de Wereldgezondheidsorganisatie al een zeer soepele norm is. Toch werd de norm dit jaar in Vlaanderen al in verschillende meetpunten méér dan 35 dagen overtreden.

Tegen 2015 wordt de Europese richtlijn afdwingbaar. Om het fijnstofgehalte naar beneden te halen, dringt een doordacht beleid zich op. Bedrijventerreinen vestigen zich het beste aan spoor- en waterwegen, zodat ze minder afhankelijk zijn van het wegverkeer en meer kunnen transporteren via trein en scheepvaart. Meer wegen trekken meer verkeer en dus meer fijn stof aan, en binnen de kortste keren ontstaan weer files op de nieuwe wegen. Extra rijstroken en nieuwe wegen zijn dus geen oplossing voor het verkeersinfarct en bovendien schaden ze onze gezondheid.

Ondanks deze feiten wil de uittredende Vlaamse minister-president dat Vlaanderen de logistieke draaischijf van Europa wordt. We vragen ons af waarom. Een nòg dichter wegennetwerk biedt Vlaanderen geen meerwaarde, het creëert geen jobs op lange termijn en levert dus geen bijdrage aan onze economie. Bovendien is gezondheid ook economie!

Ook in Zuid-Oost-Vlaanderen hebben de Vlaamse overheid en de gemeenten vele logistieke plannen. Denk maar aan de ideeën rond uitbreiding van de Oost-Vlaamse N-wegen. De doortrekking van de N41 bijvoorbeeld, tussen Dendermonde en Aalst, is zogenaamd bedoeld om de huidige steenweg te ontlasten en verkeersveiliger te maken. Maar dat nieuwe traject zal enkel meer verkeer aantrekken, waaronder toenemend vrachtwagentransport van en naar de havens. Geen toename van verkeersveiligheid, maar wel extra lawaaihinder en fijn stof voor steeds meer bewoners. Een ander voorbeeld is het geplande bedrijventerrein op de Siesegemkouter. Deze mooie open ruimte ligt in de verste verte niet aan een spoor- of waterweg. Toch plant de overheid hier een nieuw bedrijventerrein, terwijl het industriegebied Wijngaardveld, dat vlakbij spoor- en waterwegen ligt, veel efficiënter kan worden benut. Ook lokale overheden gaan roekeloos om met de gezondheid van burgers: de stad Aalst wil het verkeer in de stad trekken met ondergrondse parkings op de centraal gelegen Hopmarkt en Esplanadeplein. Al die wagens die tot in het centrum rijden, stoten veel fijn stof uit.

Kortom: we zien nog al te dikwijls een beleid dat luchtverontreiniging bevordert in plaats van bestrijdt.

In Nederland zijn de ruimtelijke ordening en mobiliteitsplannen gekoppeld aan de gevolgen voor fijn stof. Als nieuwe projecten te veel fijn stof opleveren, worden geen vergunningen uitgereikt. In Vlaanderen houdt de ruimtelijke ordening helemaal geen rekening met fijn stof. En voor onze regio is het nog straffer: Zuid-Oost-Vlaanderen beschikt zelfs niet over een fijnstofmeetpunt. Wie wil weten hoeveel fijn stof hier in de lucht hangt, moet zich baseren op de meetresultaten in Gent, Vilvoorde of Roeselare. Maar deze gemeenten zijn niet illustratief voor de Zuid-Oost-Vlaamse situatie.

Groen! vindt dat goed bestuur rekening moet houden met een heel aantal factoren. Onze economie is belangrijk, maar ook onze gezondheid. Elke beleidsmaatregel moet rekening houden met de effecten op lange termijn. Van fijn stof weten we dat het onze gezondheid schaadt, we weten wat fijn stof veroorzaakt, en we weten hoe we de hoeveelheid fijn stof kunnen meten. Waar wachten we nog op om in Zuid-Oost-Vlaanderen een meetpunt te installeren? Alleen als we weten hoeveel fijn stof hier in de lucht hangt, kunnen we een goed beleid voeren. Een beleid dat echt rekening houdt met de noden van de mensen. Want alleen als het beleid de mens centraal stelt, kan er sprake zijn van goed bestuur.

We zijn er van overtuigd dat de VMM zijn expertise met grote zorg onder de aandacht brengt van de Vlaamse regering en lokale overheden. Er moeten meer middelen komen om het wetenschappelijk onderzoek naar luchtverontreiniging op te voeren. Vandaar ons dringend verzoek om in de regio Zuid Oost-Vlaanderen meer meetpunten te installeren. We hopen dat nieuwe Vlaamse regering met de VMM een actief milieubeleid voert dat de gezondheid van de bevolking en de zorg voor mondiale luchtkwaliteit blijvend ten goede komt.

Met vriendelijke groeten

Joke Van de Putte

2^de plaats Europese lijst Groen!

Bart Staes

Europees parlementslid Groen! en lijsttrekker Europese lijst Groen! 

Elisabeth Meuleman

2^de plaats Oost-Vlaamse lijst Groen!

Groen! eist fijnstofmeetpunten in Zuid-Oost-VLaanderen!

Op woensdag 20 mei, om 15u, voert Groen! actie aan de zetel van de Vlaamse Milieu Maatschappij in Aalst (Dr. De Moorstraat 24-26). Bart Staes, Groen! Europarlementslid, Joke Van de Putte, 2^e kandidaat voor de Europese lijst en Elisabeth Meuleman, 2^e kandidaat voor de Vlaamse lijst, zullen een Open Brief overhandigen aan de VMM-directie waarin ze met aandrang vragen de luchtvervuiling in de regio Zuid-Oost-Vlaanderen nauwkeuriger te meten. Intussen voeren de Groen!-leden actie met stofmaskers en stofzuigers tegen het gebrek aan meetpunten voor fijn stof in de regio Aalst & Zuid-Oost-Vlaanderen.

Sinds 1993 baat de VMM het Vlaamse luchtmeetnet uit. Er zijn in Vlaanderen 36 meetpunten voor fijn stof, maar de dichtstbijzijnde liggen in Gent, Vilvoorde en Roeselare... De Groenen in Zuid-Oost-Vlaanderen vragen al jaren om meetpunten in de eigen regio, om een juist zicht te krijgen op de concentraties van fijn stof. Een goed beleid begint namelijk met objectieve meetresultaten. De Europese Unie legt normen op wat betreft de uitstoot van fijn stof. Maar door het gebrek aan meetpunten kunnen we in Zuid-Oost-Vlaanderen niet aantonen dat er een probleem is.  Zo ontwijken steden en gemeenten beleidsmaatregelen die ze op lokaal vlak kunnen nemen. Groen! wil dat de luchtverontreiniging ècht wordt teruggedrongen.

Joke Van de Putte: "Zeer veel mensen, vooral ouderen en kinderen, lijden in toenemende mate aan ademhalingsproblemen.Tijdens de voorbije winter lagen de twee Aalsterse ziekenhuizen vol. Bij smogalarm komen die gevolgen eventjes in beeld - maar veel te weinig. De risico's voor de gezondheid zijn immers veel groter dan we vermoeden. Dr. Marc Goethals, cardioloog aan het OLV-ziekenhuis in Aalst, durft de waarheid zeggen: hoe meer fijn stof er in de lucht zit, hoe groter de kans op long- en hartaandoeningen. Bij smogalarm lopen mensen met hart- en vaatziekten veel meer kans op een hart- of herseninfarct. Groen! Aalst vraagt  al jaren een meetpunt voor luchtverontreiniging in Aalst, maar het stadsbestuur haalt zijn schouders op. De 80.000 inwoners van Aalst hebben recht op correcte informatie daarover. En op een beleid dat onze gezondheid au sérieux neemt."

Bart Staes: "Volgens de Europese Unie mag een gemeente jaarlijks maximaal 35 dagen de norm van 50 microgram per kubieke meter overschrijden. Begin april 2009 werd in Ruisbroek en Luik de fijnstofnorm telkens al 36 dagen overschreden. Op zeven andere plaatsen al meer dan dertig keer: Roeselare, Zwijndrecht, Evergem, Sint-Kruiswinkel, Haren, Oostrozebeke en Vilvoorde. Het is niet meer dan normaal dat de Groenen willen weten in welke mate de bewoners van Aalst, Ninove, Oudenaarde en andere gemeenten in gevaar komen. Er zijn veel gemeentebesturen die hun kop in het zand steken, en dus geen meetpunten vragen, maar voor Groen! is volksgezondheid letterlijk van levensbelang.Volgend jaar, in 2010, wordt de Europese norm voor fijn stof aangescherpt en mogen er nog maximaal 7 overschrijdingen per jaar plaatsvinden. Vlaanderen wordt dan nog duidelijker dan ooit koploper van ongezonde regio's in Europa. Is dat wat we willen voor onze kinderen?"

Elisabeth Meuleman: "Groen! wil dat Vlaanderen onze economische welvaart in evenwicht brengt met de zorg voor welzijn en gezondheid. De Vlaamse regering kiest nu voluit voor nog meer verkeer, vrachtwagens, containervervoer uit de havens. Daarom moeten de N-wegen in Zuid-Oost-Vlaanderen uitgebreid worden, 'verbeterd' met nieuwe tracés en meer beton.Vlaanderen transportland. Het resultaat voel je langs alle steenwegen, en in alle dorpen via sluipwegen en zoekverkeer. Er zijn ongetwijfeld mensen die daar belang bij hebben, maar vertel dat eens als je kind met astma kampt,of als je moeder straks in de zomer de ramen dicht moet houden bij alweer teveel vervuilde lucht. Vlaanderen scoort afschuwelijk slecht op het vlak van luchtverontreiniging. Samen met Noord-Italië zit het gebied België – Noord-Duitsland aan de top van de Europese luchtvervuiling. Groen! wil in Zuid Oost-Vlaanderen meetpunten voor  fijn stof om de werkelijkheid te kunnen zien. Zwart op wit."