Groen! over de ontslagvergoedingen bij Opel

De reactie van Groen! op de ontslagvergoedingen bij Opel werd niet opgenomen in de kranten. Hoewel het onderwerp niet meer in het nieuws komt, wil ik het hier nog eens vermelden om te benadrukken dat de hoge ontslagvergoedingen zeker wel gerechtvaardigd zijn. De werknemers die zich jarenlang inzetten voor hun bedrijf verliezen namelijk niet alleen hun job, maar ook hun anciënniteit indien ze elders werk vinden. En op brugpensioen gaan is ook niet de oplossing die iedereen verkiest.

Geen schaamte maar strijd

"Immoreel, diamanten handdruk, de graaicultuur van de vakbonden ...", dit zijn de woorden van sommige bedrijfsleiders, politici van CD&V-N-VA, Open VLD en Lijst Dedecker. Ik merk meer verontwaardiging over de opstappremies en het brugpensioen bij Opel dan over het feit dat meer dan 2000 mensen in een goeddraaiende fabriek op gedwongen ontslag worden geplaatst. Eensgezindheid bij rechts?

Hoe hypocriet kan verontwaardiging zijn? Diegenen die nu reageren, zwijgen over de miljoenensalarissen van topmanagers, de gouden handdrukken en de groeiende inkomensongelijkheid. Bij Opel heeft het sociaal overleg gespeeld. Aan de ene kant een bedrijf dat zijn productie wil terugtrekken. Aan de andere kant de werknemers, die als wegwerpproducten worden afgedankt. Resultaat zijn hoge vertrekpremies. Opel heeft natuurlijk een economische berekening gemaakt en heeft geconcludeerd dat het er die premies voor over heeft om de productiecapaciteit in Antwerpen terug te schroeven. Dat is betekenisvol. En aan de vakbonden past slechts één boodschap: proficiat.

Maar wat met de volgende stap? Wat moet er nu gebeuren met de ontslagen werknemers? Laten we ons hoeden voor een steeds groter wordend contingent van vijftigers op brugpensioen. Als er geen job is, dan is brugpensioen een blijvende oplossing waar Groen! niet aan wil raken. Maar het geld dat nu wordt ingezet om iemands brugpensioen te financieren, kan wellicht creatiever worden gebruikt. Een deel kan gaan naar ontslagpremies en compensatie voor werkverlies. Een ander deel naar jobbegeleiding en opleiding. En een laatste deel naar financiële compensatie voor het verlies aan anciënniteit bij het aanvaarden van een nieuwe job. Voor een ontslagen vijftiger is de uitkomst van dergelijk scenario een stuk financiële compensatie en een goed betaalde job. De uitkomst van een brugpensioenscenario is een de facto pensionering en definitieve uitstap uit de arbeidsmarkt. Welk scenario is het meest aantrekkelijke? Misschien een ideetje voor een volgend interprofessioneel overleg.

De brugpensioenregelingen bij Volkswagen, Opel en andere bedrijven met massale afvloeiingen bewijzen het mislukken van het Generatiepact. Bedrijven maken van dit soort herstructureringen graag gebruik om hun resterende personeel te ‘verjongen’. Dat is het sprookje van het Generatiepact: langer werken kan maar bij gratie van de werkgevers, hoe hard de traditionele partijen ook roepen. Concurrentiedenken en de productiviteitshype rond jonge werknemers is voor vele bedrijven prioritair. Wanneer stoppen we met werknemers tegen hun vijftigste op te branden? Wanneer ontwikkelen we een loopbaanbeleid dat werknemers tijd geeft om tegelijk ook partner, vader of moeder te zijn? Die kans hebben we de voorbije jaren gemist, het Generatiepact gaat aan deze fundamentele uitdaging compleet voorbij. De vraag is of een nieuwe federale regering die piste nu wél wil uitwerken.

Sommigen proberen de werknemers van Opel en de vakbonden schaamte aan te praten. Dat is pas immoreel. Werkende mensen kiezen niet voor ontslag, maar willen werkzekerheid. Onze samenleving en de heersende politieke klasse zijn niet in staat om dit te garanderen. Schaamte is dus niet op zijn plaats, wel een gezamenlijke strijd om politieke antwoorden te krijgen. Een antwoord op de vele onrechtvaardigheden van onze economie. Op de toplonen voor een kleine bovenlaag. Op de ontslagen in goeddraaiende fabrieken. Op de goedkope producten die wij invoeren uit landen met een manifest gebrek aan sociale en ecologische minimumnormen. Op de stress en onzekerheid waarmee het gros van de werkende mensen geconfronteerd worden.

De economie is er voor de mens, niet omgekeerd. En als de manier waarop die economie georganiseerd wordt niet langer op publieke steun kan rekenen, dan is er een probleem – maar tegelijk een opportuniteit voor verandering.


Wouter De Vriendt, Volksvertegenwoordiger
Dirk Geldof, politieke Cel Groen!